Monumenten
Monumenten
Monumenten in Weesp
Door haar gunstige en strategische ligging – op de grens van Utrecht en Holland- ontwikkelde Weesp zich al vroeg in haar geschiedenis tot vestingstad. Nu hebben de schansen en forten hun functie verloren. Maar grachten en stegen zijn gebleven en vele oude woningen en publieke gebouwen hebben hun functie behouden.
​
Daarom leven, wandelen en winkelen wij in een stad waarin haar verleden zichtbaar is gebleven. Wij koesteren onze monumenten, straatjes, steegjes en onverwachte doorkijkjes. En de Vecht blijft onverstoorbaar onze stad verwennen.
​
Monumenten binnen de vesting
​
Weesp telt 227 inschrijvingen in het Rijksmonumentenregister. De belangrijkste monumenten staan beschreven. Nummer 1 tm 15 vindt u terug op de kaart.
Het stadhuis uit 1776 is een van de mooiste monumenten van de stad. Al eeuwen huist hier het bestuur van de stad Weesp en tot de 19e eeuw was het ook het gerechtsgebouw. De kerkers, waar gevangenen hun lot afwachtten, zijn geopend voor publiek.
Het Stadhuis stamt uit 1776. Het werd in neoclassicistische stijl gebouwd door Jacob Otten Husly, tevens de bouwer van het Groningse stadhuis. De benedenhal is het soberste deel van het Stadhuis, waar de “Vierschaar” opvalt, met daarin een 17e-eeuws beeld van Vrouwe Justitia, afkomstig uit het vorige Stadhuis van Weesp. Dit geeft aan dat vóór de Franse Revolutie in het Weesper Stadhuis recht gesproken werd. Daarom zijn er ook kerkers die tot 1916 nog in gebruik waren bij de plaatselijke politie die toen in het Stadhuis gevestigd was.
Op de eerste verdieping komt u in de schitterende Burgerzaal met een vloer van Italiaans en Belgisch marmer. De muren en het plafond laten prachtig Rococo stucwerk zien. Op de Burgerzaal komen verschillende deuren uit; de voormalige Schepenzaal, tegenwoordig in gebruik als Raad- en trouwzaal. De burgemeesterskamer, met een rijke en voorname wandbekleding en met veel bladgoud, is herkenbaar aan de sleutel van de stad boven de deur.
Het museum
Op de tweede verdieping is het Gemeentemuseum gevestigd. Halverwege de trap komt u de gedenksteen tegen waarop de bouwperiode van het stadhuis staat aangegeven. In de grote Vroedschapszaal (nu Gronsveldzaal) wordt een grote verzameling Weesper porselein tentoongesteld. Het Weesper porselein was het eerste porselein dat ooit in Nederland werd gemaakt. De fabrikant was de graaf Van Gronsveld Diepenbroick Impel (1715 - 1772). In deze zaal is een fraaie collectie familieportretten van de familie Gronsveld te zien. In de hal staat Loosdrechts- en Amstelporselein opgesteld, als opvolgers van het Weesper porselein. Uiteraard wordt ook aandacht besteed aan de Koninklijke Cacaofabriek van Van Houten; andere bekende industrieën uit Weesp; archeologie en de rijke Stadsgeschiedenis. Daarnaast worden er wisselende tentoonstellingen gehouden.
Museum Weesp neemt je mee in de verhalen van de stad en haar bewoners, van de vroegste nederzetting uit de IJzertijd tot nu. Bewonder het eerste porselein van Nederland, leer hoe chocolade gemaakt wordt en ontdek waarom de Weesper jenever favoriet was bij de VOC.
Informatie
Adres: Nieuwstraat 41
Informatie
Adres: Nieuwstraat 41
Open
van woensdag t/m zondag van 13.30 tot 17.00 uur. Rondleidingen op afspraak
Prijs
Museumjaarkaart gratis
vrienden van het museum gratis
Volwassenen € 5,-
senioren (65 +) € 4,-
kinderen (6 t/m 17 jaar) € 3,-
kinderen t/m 5 jaar gratis
Website | www.museumweesp.nl
E-mail | MuseumWeesp@weesp.nl
Telefoon | 0294-491245
Rond 1200 stond er op de plaats van de tegenwoordige kerk een veel kleinere Romaanse kerk waarvan sporen zijn terug te vinden in de eerst drie geledingen van de huidige toren. Met de bouw in Gotische stijl van de huidige kerk werd in 1429 begonnen. In 1462 werd deze ingewijd als St. Laurentiuskerk. Vanaf de Reformatie (1582) heette de kerk Laurenskerk en werd gebruikt voor de protestantse eredienst. In 1799 werd het gebouw pas officieel gekocht van het R.K.-kerkbestuur. Gedurende het bestaan van de kerk zijn er in en aan het kerkgebouw vele malen herstelwerkzaamheden uitgevoerd. De laatste ingrijpende restauratie vond plaats van 1969 tot 1978 waarbij enkele muur- en plafondschilderingen uit de tijd van voor de Reformatie voor de dag zijn gekomen.
Bätz orgel In de kerk bevindt zich een beroemd orgel, in 1823 gebouwd door de gebroeders Bätz, dat regelmatig wordt bespeeld. Boven in de toren van de kerk bevindt zich het Hemony carillon dat werd gemaakt door de beroemde klokkenbouwer P. Hemony in 1671. Elk kwartier klinken zijn klokken en vaak bespelen beiaardiers dit prachtige instrument.
Informatie
Adres: Nieuwstraat 31
Open
kerkdiensten elke zondag van 10.00 - 11.00 uur; Van mei t/m oktober iedere zaterdag van 12.00-16.00 uur.
Website | www.pknweespdriemond.nl
E-mail | pdc@pknweespdriemond.nl
Informatie
Adres: Nieuwstraat 3-5
Open
Bezoek op afspraak.
Website | www.synagogeweesp.nl
De uit 1842 daterende synagoge was tot in de Tweede Wereldoorlog het gebedshuis voor de Joodse gemeenschap uit Weesp en omstreken. Het is de opvolger van een in 1774 in gebruik genomen synagoge aan de Hoogstraat die te bouwvallig werd. Weesp had een redelijk grote Joodse gemeenschap die tussen 1840 – 1870 met 186 mensen op zijn grootst was. In 1942 werden vrijwel alle joden uit Weesp weggevoerd. Het grootste deel van hen is in de concentratiekampen vermoord. Na de oorlog, toen de Weesper Joodse gemeenschap niet meer bestond, werd de synagoge de garage van een Ford-dealer, garage Knol. In 1986 is het gebouw door de gemeente Weesp gekocht en in de oorspronkelijke staat teruggebracht met onder meer de vrouwengalerij. Aan de buitenmuur werd een plaquette bevestigd met de tekst: ‘Dit was de plaats waar zij de eeuwige en elkaar ontmoetten tot zij zomaar weg waren’. De gemeente vestigde er het Arbeidsbureau in. In 1996 verkocht de gemeente het aan een groep inwoners uit Weesp en de regio en kreeg het een culturele bestemming. De ruimte wordt vooral verhuurd als tentoonstellingszaal en concertpodium. Sinds 2004 houdt de Joodse Gemeenschap Masorti Almere/Weesp tweewekelijkse sjoeldiensten en viert het hier de Joodse feestdagen. Voor de stoep liggen de ‘struikelstenen’ met de namen van de in 1942 weggevoerde Joodse burgers in Weesp die geen vast adres hadden.
In 2017 werd tijdens een felle brand de torenspits verwoest. Gelukkig bleef de rest van de kerk gespaard.
​
Informatie
Adres: Herengracht 16
Open
De kerk is in 2020 weer geopend. Momenteel is er een Brouwerij en een yoga school gevestigd.
De kerk uit 1876 is een kruiskerk in de neogotische stijl en werd ontworpen door Th. Asseler. Voor de toren uit 1900 werd een nieuw ontwerp gemaakt door architect A.M. Brüning. Bezienswaardigheden zijn o.a. de gebrandschilderde glas-in-loodramen uit 1911 van F. Nicolas uit Roermond en uit 1950 van de Weesper Pieter van Velzen. Deze beschilderde ook de boog op de orgel/koorzolder met een voorstelling van de Apocalyptische ruiters. Deze beschildering werd in 1997 gerestaureerd door Thomas Posthuma. Verder bevindt zich in de kerk een in 1772 door Strümphler gebouwd orgel dat later uitgebreid werd door Adema Kerkorgelbouw. Van deze uitbreiding is het pijpwerk nog gedeeltelijk aanwezig. In 1968 is het priesterkoor naar voren uitgebreid waarbij de preekstoel verdween. De oude altaren van Maria en Jozef en het hoofd altaar verdwenen eveneens.
Informatie
Adres: Herengracht 23
Open
De City of Wesopa is geopend tijdens (theater)voorstellingen.
Website | www.wesopa.nl
Theater City of Wesopa staat op de plek waar vroeger een jeneverpakhuis stond en is in 1948 gebouwd naar een ontwerp van het Weesper architectenbureau Raadsheer en Baart. Vanwege de na-oorlogse schaarste aan bouwmaterialen is het pand grotendeels opgetrokken uit straatklinkers en is alleen de voorgevel voorzien van mooie metselstenen. Net als veel andere bioscopen begon in de jaren zestig de teloorgang door de opkomst van de televisie, waarna het theater in 1970 de deuren sloot. Daarna was de bioscoop, inmiddels eigendom van de gemeente, tot 1987 in gebruik als opslagruimte voor de losbladige naslagwerken van Openbaar Kunstbezit. Het tegenwoordig door vrijwilligers gerunde theater opende na enkele jaren leegstand in 1990 weer de deuren.
Informatie
Adres: tussen de Korte Stammerdijk en de Amstellandlaan.
Open
In de oude monumentale villa, voorheen eigendom van de cacaofabriek Van Houten, zijn nu luxe appartementen gevestigd. Je kunt over het complex wandelen.
Villa Casparus is een monumentale villa met park aan het Smal Weesp. De opdrachtgever was Casparus van Houten, eigenaar van de cacaofabriek Van Houten. De villa is gebouwd in 1901 in eclectische stijl door de architect Abraham Salm en had oorspronkelijk 99 kamers. Zij heeft een lichtkoepel met gebrandschilderd glas, ontworpen door Adolf le Comte. Het park en bos rondom en achter de Villa is helaas helemaal verdwenen bij stadsuitbreidingen. Rond 1950 werd na een verbouwing in de reusachtige woning de fietsenfabriek de Magneet gevestigd. In 2002 werd de Villa gerestaureerd en verbouwd tot appartementencomplex. De Villa herinnert aan de glorie tijd van de Koninklijke Van Houten Cacaofabrieken. Het gebouw is een gemeentelijk monument en is niet te bezichtigen.
Informatie
Adres: Korte Stammerdijk 17
Open
De molen is bewoond en alleen geopend voor het publiek bij bijzondere gelegenheden, zoals Nationale Molendag of Open Monumentendag.
​
Website | www.weespermolens.org
Al in 1626 bemaalde op deze plaats een wippoldermolen de Kostverlorenpolder. Deze werd in 1705 verkocht aan twee brandewijnbranders te Weesp en 1706 omgebouwd tot moutmolen. In 1817 werd de molen gesloopt. Drie jaar later werd deze molen herbouwd met molen De Haan die in Amsterdam werkte als marmerzaagmolen. Het was de eerste als industriemolen gebouwde wipstellingmolen in Nederland. De Haan werd in Weesp een mout- en later een korenmolen. In 1896 werd de molen aangekocht door C.J. van Houten, cacaofabrikant te Weesp. Deze wilde de molen als sieraad voor Weesp in stand houden. Gedurende de oorlog 1914-1918 werd in verband met brandstofschaarste voor het laatst op windkracht met de molen gemalen. Nadien is de molen nog een tijdje geweest als atelier. In 1943 werd hij door de familie van Houten verkocht en werd de molen met schuren ingericht tot woning. Momenteel is de molen weer geheel gerestaureerd en kan in volle glorie draaien.
In de Kromme Elleboogsteeg staat het pand waar het eerste porselein van Nederland werd gemaakt. In 1759 opende Bertram Philips Sigismond Aalbrechts, Graaf van Gronsveld-Diepenbroick, Heer van Wijngaarden en Ruigbroek in de Kromme Elleboogsteeg zijn porseleinfabriek. Hij deed dat in een pand waar ooit een jeneverstokerij was gevestigd.
In de tweede helft van de 18e eeuw trok de economie in Nederland aan en kwam er langzaam maar zeker weer vraag naar luxe artikelen zoals porselein. Dat kwam destijds uit Duitsland, maar daar was deze tak van nijverheid stilgevallen door de Zevenjarige Oorlog (1756-1763). Graaf van Gronsveld-Diepenbroick (1715-1772), ex-gezant (diplomatiek vertegenwoordiger) in Duitsland van Nederland, rook daardoor zijn kans om aan de vraag naar porselein in Nederland te voldoen. Hij was bovendien een vermogend man nadat hij in 1750 door stadhouder Willem IV was aangesteld als Drost van Muiden, baljuw van Amstelland en hoofdschout van Weesp.
Zijn porseleinfabriek heeft het echter niet lang uitgehouden. Toen de oorlog in Duitsland voorbij was, kwam daar de porseleinfabricage weer op gang en gingen de in Weesp werkende Duitse arbeiders huiswaarts. Ook was de fabriek niet winstgevend meer en sloot in 1770 de deuren. Door die korte periode (1759-1770) is er maar weinig van het fraaie Weesper porselein gemaakt. Het Gemeentemuseum Weesp heeft een groot aantal stukken in huis, die met de collectie van het Rijksmuseum de belangrijkste verzameling in Nederland vormen. In het voormalige pand, waar nu teakhouten meubels worden gemaakt, is ter nagedachtenis aan de fabriek een gedenksteen aangebracht.
Het opvallende kerkje is de voormalige Lutherse kerk en dateert uit 1819. Het gebouw is uit baksteen opgetrokken in de 18e -eeuwse classicistische stijl. Bovenop het houten torentje zit een windwijzer met een zwaan, het symbool van Maarten Luther.
Weesp kende sinds 1643 een lutherse gemeenschap, bestaande uit Lutheranen die tijdens de Dertigjarige Oorlog (1618-1648) uit Duitsland waren gevlucht. Velen van hen werden hier brandersknecht in de jeneverindustrie. Aanvankelijk verbood het Weesper stadsbestuur de Lutheranen hun godsdienst uit te oefenen. De kerk werd na de bouw grotendeels ingericht met zaken uit de oude kerk die verderop aan de Nieuwstad stond. Zo verhuisde het mooie Strümpler-orgel uit 1769 en zelfs de Bentheimer vloertegels mee.
Na het samengaan van drie protestantse kerkgenootschappen in 2006 werd de kerk verkocht en herbestemd als tandartsenpraktijk. Het fraaie orgel gehield zijn plaats in de kerk en wordt af en toe bespeeld.
Informatie
Adres: Nieuwstad 38
De Van Houtenkerk in Weesp heeft een zeer rijk en nog geheel authentiek interieur. De kerk werd in 1906 neergezet in opdracht van de gezusters Van Houten, telgen uit het beroemde chocoladegeslacht, ten behoeve van de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap Nederlands Protestantse Bond (NPB). Het gebedshuis werd door de kerkgangers aangeduid als ‘gehoorzaal’ en werd in de volksmond ‘het Chocoladekerkje’ genoemd.
De Van Houtenkerk heeft neo-romaanse stijlkenmerken. Het interieur heeft daarnaast kenmerken van Berlages Nieuwe Kunst met Jugendstil elementen. In het oog springen de prachtige kronen en wandarmaturen en de vele sjablonen op de wanden en plafonds. Het orgel stamt uit 1907 en is gebouwd door de firma Adema.
In 2009 deed de NPB de kerk over aan Stadsherstel waarmee het dagelijkse beheer en onderhoud gegarandeerd werd. De mooie kerkruimte kan worden gehuurd voor culturele en sociale activiteiten, zoals lezingen, concerten, diners en huwelijken, in overeenstemming met het monumentale karakter van het interieur.
Informatie
Adres: Oudegracht 69
Website | www.stadsherstel.nl
E-mail | zalen@stadsherstel.nl
Informatie
Adres: Utrechtseweg 11a
Open
Molen en molenwinkel: zat.10.00–16.00 uur Rondleiding op afspraak
Website | www.weesperwieken.nl
E-mail | devriendschap@live.nl
info@weesperwieken.nl
De Vriendschap is niet de molen die hier oorspronkelijk stond. Zijn voorganger werd in 1694 gebouwd als de moutmolen Het Bosch vlak naast de in 1693 gebouwde moutmolen d’Eendragt. De molens zijn twee van de in totaal tien moutmolens die Weesp rond 1700 telde. Zij maalden het gemoute graan om er, gemengd met het schone water van de Vecht en gist, bier van te brouwen en jenever van te stoken. Het Bosch ging in 1813 Het Anker heten, werd na de teloorgang van de Weesper jeneverindustrie korenmolen en kreeg ondertussen zijn huidige naam De Vriendschap.
De oude molen brandde in 1899 door blikseminslag af. Op de fundering werd in 1900 een andere molen gebouwd waarbij gebruik werd gemaakt van enkele onderdelen van de oude molen en een tweedehands volmolen uit 1684 die uit Amsterdam kwam. Na de Tweede Wereldoorlog viel de molen stil en werd hij gebruikt voor opslag van graan en meelproducten. Dat was het begin van het einde. Uiteindelijk kocht de gemeente Weesp in 1974 de totaal vervallen De Vriendschap om deze te restaureren. Na de peperdure restauratie werd hij in 1977 weer als volwaardige korenmolen in gebruik genomen.
De Vriendschap is nu een ambachtelijk maalbedrijf dat is aangesloten bij het landelijk Ambachtelijk Molenaars Gilde. In de molen is een molenwinkel gevestigd waar een ruim assortiment aan molenproducten te koop is. De molen voorziet ook molens in de omgeving van meelproducten die zij zelf niet kunnen maken. Hoewel nog steeds eigendom van gemeente Weesp, is de exploitatie van de molen tegenwoordig in handen van een stichting. Vele vrijwilligers houden de molen in bedrijf. Waarschijnlijk nergens in Nederland is er zo’n bedrijvigheid als op deze korenmolen.
Molen d’Eendragt werd oorspronkelijk gebouwd als moutmolen voor de Weesper brandewijnbranders. Aan het begin van de 18e eeuw is er kennelijk om de molen nogal wat te doen geweest, want toen stond hij in de volksmond bekend als molen ‘Het Krakeel’. Dat is wel wat anders dan ‘eendracht’.
d’Eendragt is de oudste overgebleven molen van alle molens die er in Weesp hebben gestaan. De Vriendschap en ’t Haantje zijn in feite ‘tweedehands molens’ waarmee hun voorgangers zijn herbouwd. Rond 1807 stopte d’Eendragt met het malen voor de branderijen en werd hij omgebouwd tot schelpzandmolen. Later werd er op de molen ook kunstcement vermalen.
In 1815 kwam de molen in handen van een combinatie van vier timmerlieden die hem tot houtzaagmolen lieten verbouwen. Hoewel d’Eendragt in 1920 een oliemotor als hulpkrachtbron kreeg, bleef hij tot 1932 in gebruik als windhoutzaagmolen. In dat jaar werd hij aan een houthandel verkocht, waarna de molen sterk in verval raakte en uiteindelijk zelfs van zijn wiekenkruis werd ontdaan.
De onttakelde molen werd in 1950 overgedragen aan de gemeente Weesp, die hem in 1952 op haar beurt voor het symbolische bedrag van één gulden verkocht aan een particulier met de verplichting de molen uitwendig weer als molen te herstellen. Dat gebeurde nog datzelfde jaar. De molen werd daarbij geheel verbouwd en ingericht tot woning, waarbij de karakteristieken van de zaagmolen zoals het zaag mechanisme, de sleephelling voor de te zagen boomstammen en houtloodsen verdwenen.
Na jaren van stilstand en in 1985 opnieuw een ingrijpende restauratie, draait d’Eendragt nu weer geregeld.
Informatie
Adres: Utrechtseweg 13
Open
De molen is particulier eigendom, wordt bewoond en is niet te bezichtigen.
Website | www.weespermolens.org
Al heel vroeg leerden Weespers zwemmen in de Vecht. In 1937 werd er aan de Utrechtseweg een geheel nieuw gemeentelijke zwembadcomplex gebouwd waarbij de Vecht als bad diende.
In oorsprong was de eerste verdieping van het gebouw in gebruik als dienstwoning en waren de vleugels van het hoofdgebouw aan de waterkant open ten behoeve van de badhokjes. Het symmetrisch opgebouwde hoofdgebouw wordt geflankeerd door smallere vleugels. Het pand heeft hoog glooiend rieten schilddak dat golvend over middenpartij en vleugels is gelegd. De lengterichting van het pand loopt vrijwel evenwijdig aan de Utrechtseweg. Het pand is opgetrokken in brede horizontale gepotdekselde delen. De linkerzijgevel is identiek aan de rechterzijgevel. Het interieur bevat onder andere nog de oorspronkelijke houten kapconstructie en op de eerste verdieping nog enkele paneeldeuren. Het hoofdgebouw is een gaaf bewaard voorbeeld van sportarchitectuur uit de jaren dertig.
In de jaren 60 verloor het zwembad zijn functie toen er elders in Weesp een zwembad kwam. Tegenwoordig is het gebouw in gebruik als clubhuis van de Roeivereniging Weesp.
Informatie
Adres: Utrechtseweg 17
Open
Het gebouw is in gebruik als clubhuis van de Roeivereniging Weesp.
Website | www.rvweesp.nl
In de 17e eeuw werd besloten om van Weesp een echte Vestingstad te maken. Samen met Naarden moest Weesp de stad Amsterdam beschermen. Weesp kreeg een stervorm en er zouden acht bastions rond de stad worden aangelegd. In 1674 werd begonnen met het graven van vestinggrachten en de bouw van vier bolwerken. Bij de graafwerkzaamheden ontstond een eiland in de rivier de Vecht dat de Ossenmarkt ging heten. Twee van de bastions, de Nieuwe Achtkant en de Bakkerschans, kwamen op de Ossenmarkt en vormden samen het ’s-Gravelandse front. De twee andere bolwerken, de Rooseboom en de Draaiersschans, verschenen aan de zuidkant van Weesp en vormden samen met de Utrechtsepoort het Utrechtse front. Daar bleef het bij want de andere vier bastions zijn om onduidelijke redenen nooit gebouwd. Daardoor bleef Weesp een halve vesting die aan de Amsterdamse kant open was. Op de Ossenmarkt werd in 1861 het Fort aan de Ossenmarkt gebouwd.
Toen het fort klaar was, was het al achterhaald. Het metselwerk was door de komst van de brisantbom niet meer bomvrij. Het fort behield zijn defensieve taak tot 1959 toen Weesp bij Koninklijk Besluit als vestingwerk werd opgeheven. Daarna diende het fort als champignonkwekerij en oefenlocatie voor de brandweer. Na aankoop door de Gemeente Weesp begon in 1983 een grondige restauratie waarbij de fortgracht weer werd opengegraven en de brug hersteld. In 1989 kreeg het fort een sociaal-culturele functie.
De vesting Weesp behoorde vanaf 1854 tot de Nieuwe Hollandse Waterlinie, maar werd in 1892 bij de uit 46 forten en batterijen, sluizen en dammen bestaande Stelling van Amsterdam gevoegd. Deze stelling is tegenwoordig Unesco Werelderfgoed. In het fort zijn een aantal culturele instellingen gevestigd waaronder 'de Historische Kring Weesp' een vereniging met als doel het bestuderen van de geschiedenis van Weesp
Informatie
Adres: Ossenmarkt 44
Open
In het fort bevindt zich ook de Kreatieve groep Weesp en de muziekschool Globe Weesp.
Website | www.kgweesp.nl
​
Fort Ossenmarkt maakte ooit deel uit van de Hollandse Waterlinie.
Het naast het fort gelegen voormalige Genie-terrein op de Bakkersschans is tegenwoordig in gebruik als ‘theetuin’, bestaande uit een voorbeeldtuin, een tuinwinkel en een ‘theeschenkerij’. Waarbij de uit 1877 daterende artillerieloods is ingericht als expositieruimte. Het idee is afkomstig uit Engeland, waar de Theetuin-oprichters in de jaren zeventig dit fenomeen als ‘open tuin’ ontdekten.
Informatie
Adres: Ossenmarkt 34
Open
Van april t/m sept. 10.00 -17.00 uur;
gesloten op zon- en feestdagen.
Website | www.theetuin.nl
Fort Uitermeer, met het torenfort uit 1845 als meest markante onderdeel, heeft een lange geschiedenis. In 1672 (Rampjaar) wordt rond de sluis een permanent fort aangelegd. Het fort is dan een onderdeel geworden van de Oude Hollandse Waterlinie, vanaf 1816 van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en vanaf 1913 wordt het fort bij de Stelling van Amsterdam gevoegd.
In de tussenliggende jaren wordt naast de schutsluis een bomvrije, gemetselde toren gebouwd, bouwt men 4 remises waarin manschappen verbleven en kanonnen werden opgeslagen, legt men een kanaal om het fort, dempt men de oude sluis en komt aan de oostzijde een nieuwe. Na de Tweede Wereldoorlog brengt men in het torenfort explosieven tot ontploffing, waardoor het zwaar is beschadigd. Na 1954 (koude oorlog) zijn er op het terrein 15 munitiedepots gebouwd, waarvan er nu nog 9 resteren. In de volksmond worden deze huisjes ‘plofhuisjes’ genoemd.
In 2006 is het terrein door de provincie Noord Holland in erfpacht gegeven aan de stichting ‘Uiteraard Uitermeer’, een burgerinitiatief vanuit Weesp. Deze stichting zet zich in voor het behoud en de verdere ontwikkeling van het fort. In 2011 is op het fortterrein het restaurant ‘Uit & Meer, met terras aan het water (met sloepenhaven) vanwaar men een schitterend uitzicht heeft over rivier de Vecht. Helaas is dit Paviljoen net voor de zomer in 2018 afgebrand. Men werkt nu hard aan de herbouw van het Paviljoen.
